Jak uzyskać pozwolenia na prace przy zabytkach wpisanych do rejestru zabytków?

Prowadzenie jakichkolwiek działań prac konserwatorskich, restauratorskich lub robót budowlanych w obiekcie zabytkowym, jak i na obszarach wpisanych do rejestru zabytków wymaga uzyskania pozwolenia konserwatorskiego zgodnie z art. 36 Ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami. Ustawa wymienia kolejno: prowadzenie robót budowlanych w otoczeniu zabytku, prowadzenie badań konserwatorskich i architektonicznych. Należy uzyskać zgodę konserwatora również na przemieszczanie zabytku nieruchomego, trwałe przeniesienie zabytku ruchomego, dokonywanie podziału zabytku nieruchomego oraz zmianę jego przeznaczenia i sposobu korzystania z tego zabytku, a także na umieszczanie urządzeń technicznych i reklamowych oraz podejmowanie innych działań, które mogłyby prowadzić do naruszenia substancji lub zmiany wyglądu zabytku. W przypadku archeologii niezbędne jest uzyskanie pozwolenia na badania archeologiczne oraz na poszukiwania prowadzone przy użyciu wszelkiego rodzaju urządzeń elektronicznych i technicznych oraz sprzętu do nurkowania. Pozwolenie WKZ ma formę decyzji administracyjnej, tak więc w toku postępowania mają zastosowanie przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego.

Tryb wydawania pozwoleń reguluje Rozporządzenie Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z dnia 22 czerwca 2017 r. w sprawie prowadzenia prac konserwatorskich, prac restauratorskich i badań konserwatorskich przy zabytku wpisanym do rejestru zabytków albo na Listę Skarbów Dziedzictwa oraz robót budowlanych, badań architektonicznych i innych działań przy zabytku wpisanym do rejestru zabytków, a także badań archeologicznych i poszukiwań zabytków. Rozporządzenie to precyzuje zakres wniosku i załączników dla każdego typu działań przy zabytku. Poniżej prezentujemy ścieżkę postępowania w celu uzyskania pozwolenia na typowy remont zabytku, np. wymianę pokrycia dachu (roboty budowlane), odnowienie elewacji (prace konserwatorskie detalu architektonicznego).

Zrób wcześniej:

Użytkowanie nieruchomego obiektu zabytkowego wpisanego do rejestru wymaga posiadania przez jego właściciela lub posiadacza dokumentacji konserwatorskiej, w której określony jest stan zachowania zabytku, ewentualna możliwość jego adaptacji, uwzględniająca historyczną funkcję i wartości zabytku. Na tej podstawie powinien powstać program prac konserwatorskich, w którym zostanie zaproponowany zakres i metody prowadzenia prac, z uwzględnieniem materiałów i technologii. Oprócz tego powinien zostać opracowany program zagospodarowania zabytku nieruchomego wraz z otoczeniem i sposób korzystania z zabytku z wyeksponowaniem wartości zabytkowych. Obydwa programy powinny zostać uzgodnione z WKZ. Programy te pozwolą na sprecyzowanie wniosku do konserwatora o wydanie pozwolenia, ale też na tej podstawie można oszacować koszty prowadzenia robót.

Autor: Iwona Solisz