Regionalne programy operacyjne – w jaki sposób wspierają zabytki?

W artykule przedstawiono możliwości wsparcia zabytków ze środków szesnastu regionalnych programów operacyjnych (RPO). Wymieniono osie priorytetowe, działania i podziałania, w których należy szukać środków. Wskazano również kto i na co może otrzymać wsparcie w danym województwie.

W obecnym okresie programowym pozyskanie środków na zabytki trzeba rozpocząć od pomysłu i celu, który chce się zrealizować. Bardzo dobrym źródłem pozyskania wsparcia są regionalne programy operacyjne – RPO (co opisano w artykule Jak pozyskać dotację na zabytki z regionalnych programów operacyjnych).

Każdy program ma swoją specyfikę wynikającą z priorytetów, potrzeb i uwarunkowań. Każdy ma również swój harmonogram naboru wniosków, uzależniony od założonych celów ubranych w odpowiednie wskaźniki. Szukając współfinansowania dla swojego projektu, należy więc pamiętać o ww. elementach, a także o odmiennej strukturze dokumentów, w których narzucone przez Komisję Europejską cele tematyczne, zostały pogrupowane w osie priorytetowe, a te z kolei w działania i poddziałania, na które ogłaszane są nabory.

RPO województwa dolnośląskiego – http://rpo.dolnyslask.pl/  

Wsparcie ochrony zabytków w RPO WD jest możliwe poprzez – Oś priorytetową IV. Środowisko i zasoby, działanie 4.3. Dziedzictwo kulturowe – w czterech poddziałaniach: 4.3.1. Dziedzictwo kulturowe – konkursy horyzontalne, 4.3.2. Dziedzictwo kulturowe – ZIT  WROF, 4.3.3. Dziedzictwo kulturowe – ZIT AJ oraz 4.3.4. Dziedzictwo kulturowe – ZIT AW. Wsparciem mogą zostać objęte zabytki nieruchome, wpisane do rejestru prowadzonego przez Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków we Wrocławiu wraz z ich otoczeniem, w tym projekty polegające na:

• rewitalizacji, rewaloryzacji, konserwacji, renowacji, restauracji, zachowania i adaptacji oraz robotach budowlanych obiektów zabytkowych oraz obszarów zabytkowych;
• przystosowaniu obiektów do pełnienia przez nie nowych funkcji (w szczególności do prowadzenia działalności kulturalnej i turystycznej) wraz z zakupem niezbędnego sprzętu/wyposażenia.

Preferencyjnie traktowane są projekty rewitalizacyjne ujęte w programie rewitalizacji danej gminy, które znajdą się na wykazie IZ RPO WD. Podmiotami upoważnionymi do wsparcia są:

• jednostki samorządu terytorialnego, ich związki i stowarzyszenia;
• jednostki organizacyjne JST;
• administracja rządowa;
• kościoły i związki wyznaniowe oraz osoby prawne kościołów i związków wyznaniowych;
• organizacje pozarządowe;
• LGD;
• spółki prawa handlowego, w których udział większościowy – ponad 50% akcji, udziałów itp. – posiadają jednostki sektora finansów publicznych;
• samorządowe instytucje kultury;
• szkoły, uczelnie – inne niż prowadzone i nadzorowane przez MKiDN.

W ramach ww. poddziałań dotychczas przeprowadzono 4 nabory na kwotę ok 573,6 mln zł. W 2017 r. nie planuje się naborów na działanie 4.3. Dziedzictwo kulturowe.

RPO województwa kujawsko-pomorskiego – http://www.mojregion.eu/index.php/rpo/skorzystaj

Wsparcie ochrony zabytków w RPO WKP możliwe jest poprzez – oś Priorytetową IV. Region przyjazny środowisku, działanie 4.4. Ochrona i rozwój zasobów kultury oraz dla ZIT poddziałanie 4.6.2. Wsparcie ochrony zasobów kultury.

Do wsparcia przewidziano: projekty obejmujące prace restauratorskie, konserwatorskie i roboty budowlane w obiektach zabytkowych (wpisanych do rejestru zabytków na podstawie decyzji wydanej przez wojewódzkiego konserwatora zabytków), w otoczeniu zabytku (teren wokół lub przy zabytku wyznaczony w decyzji o wpisie tego terenu do rejestru zabytków) i na obszarach zabytkowych, obszarach poprzemysłowych o wartościach historycznych oraz projekty polegające na konserwacji zabytków ruchomych i materiałów archiwalnych stanowiących dziedzictwo dokumentacyjne.

Zależnie od naboru wnioski mogą być złożone wyłącznie przez Samorząd Województwa Kujawsko-Pomorskiego samodzielnie lub w partnerstwie, lub też przez:

• jednostkę samorządu terytorialnego;
• związek jednostek samorządu terytorialnego;
• stowarzyszenie jednostek samorządu terytorialnego;
• samorządową jednostkę organizacyjną;
• organizację pozarządową;
• kościół;
• związek wyznaniowy;
• osobę prawną kościoła;
• osobę prawną związku wyznaniowego;
• partnera prywatnego we współpracy z podmiotami publicznymi w przypadku projektów realizowanych w formule partnerstwa publiczno-prywatnego;
• inny podmiot posiadający osobowość prawną;
• państwową jednostkę organizacyjną;
• organ władzy, administracji rządowej;
• przedsiębiorstwo.

W ramach Działania 4.4. Ochrona i rozwój zasobów kultury: odbyły się dotychczas trzy nabory na kwotę 12,5 mln zł. W ramach Poddziałania 4.6.2. Wsparcie ochrony zasobów kultury (dla ZIT) odbyły się dwa nabory na kwotę 14,3 mln zł. Kolejnych nabór w roku 2017 zaplanowany jest na październik.

RPO województwa lubelskiego – http://rpo.lubelskie.pl/

Wsparcie ochrony zabytków w RPO WL możliwe jest poprzez oś priorytetową VII. Ochrona dziedzictwa kulturowego i naturalnego, działanie 7.1. Dziedzictwo kulturowe i naturalne – w podziale na projekty lokalne i regionalne.

Wsparciem mogą zostać objęte:

• ochrona i zachowanie zabytkowych ogrodów i parków;
• roboty budowlane, modernizacja i wyposażenie infrastruktury ułatwiającej dostęp do miejsc i obszarów atrakcyjnych turystycznie, m.in. infrastruktura zlokalizowana wokół istniejących zbiorników wodnych (kąpieliska, plaże, pomosty, mola, przystanie wodne, bulwary, promenady) itp.

Podmiotami upoważnionymi do wsparcia są:

• jednostki samorządu terytorialnego, ich związki i stowarzyszenia;
• jednostki organizacyjne jednostek samorządu terytorialnego posiadające osobowość prawną;
• parki narodowe i krajobrazowe;
• PGL Lasy Państwowe i jego jednostki organizacyjne;
• organizacje pozarządowe;
• spółki prawa handlowego, w których większość udziałów lub akcji posiadają jednostki samorządu terytorialnego lub ich związki;
• podmioty działające w oparciu o partnerstwo publiczno-prywatne;
• kościoły i związki wyznaniowe oraz osoby prawne kościołów i związków wyznaniowych;
• jednostki sektora finansów publicznych posiadające osobowość prawną działające w sferze ochrony środowiska, kultury, turystyki.

W ramach działania 7.1. odbyły się dotychczas trzy nabory: na projekty lokalne z alokacją 60,9 mln zł, regionalne z alokacją 60,9 mln zł, oraz ogólny z alokacją 12,7 mln zł. Kolejnych naborów nie zaplanowano.

RPO województwa lubuskiego – http://rpo.lubuskie.pl/

Wsparcie ochrony zabytków w RPO WL możliwe jest poprzez oś priorytetową IV. Środowisko i kultura, działanie 4.4. Zasoby kultury i dziedzictwa kulturowego (typy interwencji: I. Inwestycje w zakresie ochrony i zachowania zasobów kultury (w tym dziedzictwa kulturowego) na potrzeby rozwoju turystyki. – II. Inwestycje w zakresie przebudowy instytucji kultury oraz dostosowania obiektów do prowadzenia działalności kulturalnej i turystycznej), w trzech poddziałaniach: 4.4.1., 44,2. oraz 4.4.3.

Nabory w ramach ww. poddziałaniach to:

Poddziałanie 4.4.1. Zasoby kultury i dziedzictwa kulturowego – projekty realizowane poza formułą ZIT  (I i II typ interwencji). Wartość środków przeznaczonych na dofinansowanie projektów w ramach ww. naboru wynosiła 30,0 mln zł.

Poddziałanie 4.4.2. Zasoby kultury i dziedzictwa kulturowego – ZIT Gorzów Wielkopolski (II typ interwencji). Przewidywany termin naboru zgodnie z harmonogramem to 2-10 listopada 2017 r. Kwota przeznaczona na nabór wynosi 200 tys. zł.

Poddziałanie 4.4.3. Zasoby kultury i dziedzictwa kulturowego – ZIT Zielona Góra (II typ interwencji). W ramach poddziałania odbyły się dotychczas dwa nabory na kwotę 15,2 mln zł.

W ramach wszystkich ww. konkursów o dofinansowanie projektów mogły ubiegać się (z zastrzeżeniem obszarów ZIT):

• jednostki samorządu terytorialnego i ich związki, stowarzyszenia i porozumienia;
• samorządowe instytucje kultury;
• organizacje pozarządowe, niedziałające w celu osiągnięcia zysku, w tym stowarzyszenia i fundacje.

RPO województwa łódzkiego – http://www.rpo.lodzkie.pl/

Wsparcie ochrony zabytków w RPO WŁ możliwe jest poprzez oś priorytetową VI. Rewitalizacja i potencjał endogeniczny regionu, działania VI.1 Dziedzictwo kulturowe i infrastruktura kultury, Poddziałania VI.1.2. Dziedzictwo kulturowe i infrastruktura kultury.

Wsparciem w ww. programie regionalnym mogą zostać objęte projekty takie, jak:

• Prace konserwatorskie, restauratorskie lub roboty budowlane przy zabytkach nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków, niezbędne do zachowania pełnionych przez nie funkcji kulturalnych lub do nadania im takich funkcji. Możliwa jest odbudowa części zabytku, która obejmuje maksymalnie 30% kubatury stanu docelowego odbudowywanego budynku.
• Roboty budowlane w obiektach instytucji kultury (z wyłączeniem budowy nowego budynku w określonym miejscu oraz odbudowy), zakup wyposażenia dla instytucji kultury.

O dofinansowanie mogą ubiegać się:

• jednostki samorządu terytorialnego, związki i stowarzyszenia JST;
• jednostki organizacyjne JST posiadające osobowość prawną;
• organy administracji rządowej oraz ich jednostki podległe;
• jednostki sektora finansów publicznych posiadające osobowość prawną;
• instytucje kultury;
• organizacje pozarządowe,
• kościoły i związki wyznaniowe oraz osoby prawne kościołów i związków wyznaniowych;
• publiczne szkoły artystyczne i uczelnie artystyczne;
• szkoły wyższe prowadzące działalność w zabytkowych obiektach;
• archiwa państwowe;
• PGL lasy państwowe i jego jednostki organizacyjne;
• LGD;
• przedsiębiorcy.

Dotychczas przeprowadzono jeden nabór na ww. poddziałanie z alokacją w wysokości 73,6 mln zł. . Kolejny nabór na ww. działanie planowany jest w terminie 11.09.2017 r. do 29.09.2017 r. Wysokość środków przewidzianych do wsparcia wynosi 9,0 mln zł. Ponadto przewidziane jest wsparcie projektów w trybie pozakonkursowym dla ZIT tzn. wynikających ze Strategii ZIT.

W ramach RPO WŁ możliwe jest również wsparcie zabytków w osi priorytetowej VI. Rewitalizacja i potencjał endogeniczny regionu, działaniu VI.3. Rewitalizacja i rozwój potencjału społeczno-gospodarczego, poddziałania VI.3.2. Rewitalizacja i rozwój potencjału społeczno-gospodarczego.

RPO województwa małopolskiego – http://www.rpo.malopolska.pl/

Wsparcie ochrony zabytków w RPO WM możliwe jest w ramach VI. osi priorytetowej Dziedzictwo regionalne, działanie 6.1. Rozwój dziedzictwa kulturowego i naturalnego, poddziałanie 6.1.1. Ochrona i opieka nad zabytkami – w podziale na projekty w mniejszej i w większej skali.

W ramach działania wspierane mogą być projekty dotyczące:

• realizacji prac konserwatorskich, restauratorskich, prac zabezpieczających przed zniszczeniem oraz robót budowlanych prowadzonych przy zabytkach nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków nieruchomych województwa małopolskiego lub inwentarzy muzealnych;
• realizacji prac związanych z pielęgnacją, konserwacją oraz restauracją zabytkowych parków i ogrodów wpisanych do rejestru zabytków nieruchomych województwa małopolskiego – prace te muszą stanowić minimum 60% całkowitych wydatków kwalifikowalnych projektu.

O dofinansowanie projektów mogą ubiegać się:

• jednostki samorządu terytorialnego, ich związki i stowarzyszenia;
• jednostki organizacyjne JST, posiadające osobowość prawną;
• instytucje kultury;
• partnerzy społeczni i gospodarczy (w tym organizacje pozarządowe);
• kościoły i związki wyznaniowe oraz osoby prawne kościołów i związków wyznaniowych;
• osoby prawne i fizyczne będące organami prowadzącymi szkoły i placówki;
• uczelnie;
• jednostki naukowe;
• przedsiębiorcy;
• administracja rządowa;
• parki narodowe.

Nabory na projekty mniejsze i większe odbyły się w 2016 r. Ogólna pula środków przeznaczona na dofinansowanie projektów wynosiła 46,2 mln zł dla projektów mniejszych oraz 113,3 mln zł na projekty większe. Dofinansowanie w obu naborach zostało zmniejszone do 75%. W 2017 r. nie przewiduje się naboru na działanie 6.1.

RPO województwa mazowieckiego – https://www.funduszedlamazowsza.eu/

Wsparcie ochrony zabytków możliwe jest poprzez oś priorytetową V. Gospodarka przyjazna środowisku, działanie 5.3. Dziedzictwo kulturowe – typ projektów Wzrost regionalnego potencjału turystycznego poprzez ochronę obiektów zabytkowych.

W ramach działania o dofinansowanie projektów mogą ubiegać się:

• JST, ich związki i stowarzyszenia;
• jednostki organizacyjne JST posiadające osobowość prawną;
• jednostki sektora finansów publicznych posiadające osobowość prawną;
• instytucje kultury;
• organizacje pozarządowe;
• kościoły i związki wyznaniowe;
• parki narodowe i krajobrazowe;
• podmioty działające w oparciu o przepisy ustawy o partnerstwie publiczno–prywatnym.

Wsparciem mogą być projekty dotyczące:

• konserwacji, renowacji, rewaloryzacji, modernizacji, adaptacji historycznych obiektów i zespołów zabytkowych wraz z ich otoczeniem, umożliwiające zachowanie dotychczasowych funkcji obiektów zabytkowych, a także służąca nadaniu im nowych funkcji użytkowych (z przeznaczeniem w szczególności na cele kulturalne i edukacyjne), w tym również w połączeniu z działalnością komercyjną,
• ochrony i zachowania zabytkowych ogrodów i parków,
• zabezpieczenia zabytków przed zniszczeniem lub kradzieżą,
• usuwania barier architektonicznych dla osób niepełnosprawnych.

Ogólna pula środków przeznaczona na dofinansowanie projektów na dzianie 5.3. zgodnie z regulaminami to 42,3 mln zł. Obecnie zgodnie z harmonogramem naborów nie zaplanowano kolejnego konkursu na działanie 5.3.

Poza ww. działaniem preferencje punktowe dla obiektów zabytkowych możliwe są również w naborach na działanie 6.2 Rewitalizacja obszarów zmarginalizowanych. Do 13 września br. trwa konkurs na ww. działanie, w którym można otrzymać dodatkowe punkty za kryterium Wartość historyczna, artystyczna lub naukowa – kryterium promuje projekty dotyczące obiektów budowlanych o szczególnej wartości historycznej, artystycznej lub naukowej tzn. objęte ochroną zabytków zgodnie z art. 7 Ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami, ujęte w gminnej ewidencji zabytków lub też posiadające elementy zabytkowe objęte projektem wpisane do rejestru zabytków.

RPO województwa opolskiego – http://rpo.opolskie.pl/

Wsparcie ochrony zabytków w RPO WO możliwe jest poprzez oś priorytetową V. Ochrona środowiska, dziedzictwa kulturowego i naturalnego, działanie 5.3. Ochrona dziedzictwa kulturowego i kultury, poddziałania 5.3.1. Dziedzictwo kulturowe i kultura, 5.3.2. Dziedzictwo kulturowe i kultura na obszarach przygranicznych oraz 5.3.3. Dziedzictwo kulturowe i kultura w Aglomeracji Opolskiej.

Dofinansowane w ramach poddziałań mogą zostać projekty tj:

• Przebudowa, remont, zakup wyposażenia dla obiektów kultury, służące podwyższeniu standardu technicznego, w tym dostosowaniu do wymogów bezpieczeństwa wynikających z aktualnych przepisów prawa, z uwzględnieniem potrzeb osób z niepełnosprawnościami.
• Odbudowa, przebudowa, konserwacja, remont lub wyposażenie obiektów dziedzictwa kulturowego oraz dziedzictwa naturalnego, z uwzględnieniem potrzeb osób z niepełnosprawnościami.
• Budowa towarzyszącej infrastruktury technicznej, informacyjnej oraz zagospodarowania terenu wokół obiektów dziedzictwa kulturowego lub naturalnego, dostosowanie tych obiektów do potrzeb osób z niepełnosprawnościami, jedynie jako element uzupełniający projektu.
• Przebudowa lub remont budynków wraz z wyposażeniem pomieszczeń do właściwego przechowywania zbiorów oraz ich zabezpieczenia.
• Konserwacja muzealiów, archiwaliów, starodruków, księgozbiorów oraz innych zabytków ruchomych.
• Działania edukacyjne, informacyjne jako integralny element projektu.
• Działania dotyczące wykorzystania, rozwoju aplikacji i usług teleinformatycznych związanych z kulturą i turystyką jako integralny element projektu.

Uprawnionymi do wsparcia są:

• jednostki samorządu terytorialnego, ich związki, stowarzyszenia i porozumienia;
• jednostki organizacyjne jednostek samorządu terytorialnego posiadające osobowość prawną;
• organizacje pozarządowe;
• kościoły i związki wyznaniowe oraz osoby prawne kościołów i związków wyznaniowych;
• instytucje kultury;
• jednostki sektora finansów publicznych;
• przedsiębiorstwa.

Dotychczas w województwie opolskim odbyły się trzy nabory na poddziałania na kwotę 66,7 mln zł. Na żadne z ww. poddziałań nie planuje się naboru w 2017 r.

RPO województwa podkarpackiego – http://www.rpo.podkarpackie.pl/

Wsparcie ochrony zabytków w RPO WO możliwe jest poprzez oś priorytetową IV. Ochrona środowiska naturalnego i dziedzictwa kulturowego, poprzez działanie 4.4. Kultura oraz 4.6. Kultura – Zintegrowane Inwestycje Terytorialne.

Dofinansowane w ramach przedmiotowego programu mogą zostać:

• Prace konserwatorskie, prace restauratorskie i roboty budowlane i/lub zakup wyposażenia służące zachowaniu zabytków nieruchomych wraz z otoczeniem, w celu udostępnienia ich jako atrakcje kulturalne region
• Prace konserwatorskie, prace restauratorskie i/lub zakup wyposażenia w zakresie zabytkowych muzealiów, starodruków, zabytkowych archiwaliów, księgozbiorów oraz innych zabytków ruchomych, w celu ich udostępnienia jako atrakcje kulturalne regionu i zabezpieczenia przed zagrożeniami.
• Budowa, rozbudowa, przebudowa i/lub zakup wyposażenia w zakresie infrastruktury służącej udostępnianiu zabytków, znajdującej się wyłącznie w bezpośrednim ich otoczeniu (tylko jako element większego projektu).
• Rozbudowa, przebudowa i/lub zakup wyposażenia w zakresie infrastruktury instytucji kultury, w tym teatrów, bibliotek, ognisk artystycznych, muzeów, domów kultury, galerii sztuki, wraz z bezpośrednim otoczeniem powiązanym z funkcjonowaniem tych obiektów.
• Budowa, rozbudowa, przebudowa i/lub zakup wyposażenia w celu monitoringu i zabezpieczenia zabytków nieruchomych oraz instytucji kultury wraz z otoczeniem na wypadek zagrożeń (tylko jako element większego projektu).
• Budowa, rozbudowa, przebudowa i/lub zakup wyposażenia w celu udostępniania zabytków oraz instytucji kultury dla osób niepełnosprawnych (tylko jako element większego projektu)

Nabór na działanie 4.4. Kultura podzielony był na: nabory ogólny (wysokość alokacji – 90,0 mln zł) oraz dla miejskich obszarów funkcjonalnych ogłoszony w tym samym terminie (wysokość alokacji – 31,0 mln zł).

O dofinansowanie w konkursie ogólnym mogły ubiegać się:

• jednostki samorządu terytorialnego, ich związki i stowarzyszenia;
• podmioty, w których większość udziałów lub akcji posiadają jednostki samorządu terytorialnego lub ich związki i stowarzyszenia;
• jednostki sektora finansów publicznych posiadające osobowość prawną;
• instytucje kultury;
• organizacje pozarządowe;
• kościoły i związki wyznaniowe oraz osoby prawne kościołów i związków wyznaniowych;
• porozumienia podmiotów wyżej wymienionych, reprezentowane przez lidera.

Konkurs dla MOF dedykowany był dla obszarów funkcjonalnych osiem regionalnych biegunów wzrostu, tj. MOF: Krosno, Dębica-Ropczyce, Przemyśl, Mielec, Tarnobrzeg, Jarosław-Przeworsk, Sanok-Lesko, Stalowa Wola. O dofinansowanie w tym konkursie mogły ubiegać się:

• jednostki sektora finansów publicznych posiadającymi osobowość prawną;
• instytucje kultury;
• organizacje pozarządowe;
• kościoły i związki wyznaniowe oraz osoby prawne kościołów i związków wyznaniowych.

Na działanie 4.6. Kultura – Zintegrowane Inwestycje Terytorialne nabór przewidziany jest w trybie pozakonkursowym, dla projektów wynikających ze Strategii ZIT.

W 2017 r. nie planuje się naborów na wsparcie zabytków w trybie konkursowym.

RPO województwa podlaskiego – https://rpo.wrotapodlasia.pl/

Wsparcie ochrony zabytków w RPO WP możliwe jest poprzez oś priorytetową VIII. Infrastruktura dla usług użyteczności publicznej, działanie 8.6. Inwestycje na rzecz rozwoju lokalnego, typ projektu nr 7 Projekty dotyczące dziedzictwa kulturowego.

Wsparciem w działaniu 8.3. mogą zostać:

1. Przedsięwzięcia w zakresie ochrony zabytków:

• prace konserwatorskie, restauratorskie, dotyczące odbudowy, przebudowy przy obiektach zabytkowych (wpisanych do rejestru zabytków) wraz z towarzyszącą infrastrukturą techniczną i informacyjną,
• kompleksowe zagospodarowanie terenu wokół obiektów dziedzictwa kulturowego,
• dostosowanie obiektów zabytkowych i dziedzictwa kulturowego do potrzeb osób niepełnosprawnych,
• inwestycje dotyczące zabezpieczeń obiektów zabytkowych i dziedzictwa kulturowego na wypadek zagrożeń (np. monitoring, instalacje alarmowe, przeciwpożarowe itp.).

2. Ochrona obiektów dziedzictwa kulturowego:

• konserwacja muzealiów, starodruków, archiwaliów, księgozbiorów oraz innych zabytków ruchomych wraz z dostosowaniem pomieszczeń do właściwego przechowywania zbiorów i ich zabezpieczenia,
• zakup trwałego wyposażenia wpływającego na unowocześnienie obiektów, w tym m.in. sprzętu wystawienniczego, magazynowego, technicznego i multimedialnego,
• wyposażenie obiektów w celu ułatwienia dostępu osobom niepełnosprawnym,
• dostosowanie obiektów zabytkowych do działalności kulturalnej, przy ewentualnym połączeniu jej z działalnością komercyjną.

O dofinansowanie mogą ubiegać się:

• jednostki samorządu terytorialnego oraz ich związki, porozumienia i stowarzyszenia;
• jednostki organizacyjne JST posiadające osobowość prawną;
• organizacje pozarządowe niedziałające w celu osiągnięcia zysku, prowadzące działalność statutową w obszarze kultury;
• spółki prawa handlowego niedziałające w celu osiągnięcia zysku lub przeznaczające zyski na cele statutowe, w których większość udziałów lub akcji posiadają jednostki samorządu terytorialnego lub ich związki i stowarzyszenia;
• kościoły i związki wyznaniowe oraz osoby prawne kościołów i związków wyznaniowych;
• instytucje kultury z sektora finansów publicznych, dla których organem założycielskim są jednostki administracji rządowej lub samorządowej;
• jednostki sektora finansów publicznych posiadające osobowość prawną (państwowe osoby prawne).

Nabór na ww. działanie odbył się w 2016 r. z alokacją w wysokości 400,0 mln zł. W 2017 r. nie planuje się naborów na wsparcie ramach działania 8.3.

Wsparciem w działaniu 8.6. mogą zostać projekty tj.:

• prace konserwatorskie, restauratorskie, odbudowa, przebudowa obiektów zabytkowych (wpisanych do rejestru lub ewidencji zabytków);
• budowa towarzyszącej infrastruktury technicznej, informacyjnej oraz kompleksowe zagospodarowanie terenu wokół obiektów;
• dostosowanie obiektów do potrzeb osób niepełnosprawnych;
• zabezpieczenie obiektów na wypadek zagrożeń (np. monitoring, instalacje alarmowe, przeciwpożarowe itp.);
• dostosowanie obiektów zabytkowych do działalności kulturalnej;
• konserwacja muzealiów, starodruków, archiwaliów, księgozbiorów oraz innych zabytków ruchomych wraz z dostosowaniem pomieszczeń do właściwego przechowywania zbiorów i ich zabezpieczenia; zakup trwałego wyposażenia wpływającego na unowocześnienie obiektów kultury, w tym m.in. sprzętu wystawienniczego, magazynowego, technicznego i multimedialnego.

Projekty w działaniu 8.6. ogłaszane są przez lokalne grupy dziania. Projekty wybierane do wsparcia muszą być zgodne z lokalną strategią rozwoju lokalnej grupy działania.

Dotychczas ogłoszono dziewięć naborów, w tym jeden dla Lokalnej Grupy Działania Stowarzyszenie „Sąsiedzi” nadal jest otwarty. Termin jego zakończenia to 18.08.2017 r. W sierpniu br. planowane jest również uruchomienie naboru na projekty dla Lokalnej Grupy Działania Puszcza Knyszyńska.

RPO województwa pomorskiego – http://www.rpo.pomorskie.eu/

Wsparcie ochrony zabytków w RPO WP możliwe jest poprzez oś priorytetową VIII. Konwersja, głównie w ramach działania 8.3. Materialne i niematerialne dziedzictwo kulturowe.

Dofinansowane mogą zostać:

• prace restauratorskie, prace konserwatorskie oraz adaptacja budynków, budowli i innych obiektów o znaczeniu historycznym (w tym obiektów archeologicznych, z wyłączeniem budynków administracji publicznej), nadanie im nowych ogólnodostępnych funkcji użytkowych kulturowych oraz turystycznych, w tym także zabezpieczenie obiektów dziedzictwa kulturowego na wypadek zagrożeń,
• prace restauratorskie, prace konserwatorskie, adaptacja zespołów fortyfikacyjnych oraz budowli obronnych i nadanie im nowych ogólnodostępnych funkcji użytkowych kulturowych oraz turystycznych,
• prace restauratorskie, prace konserwatorskie i zagospodarowanie zabytkowych, ogólnodostępnych założeń parkowych oraz zabytków sztuki inżynieryjnej, kompleksowych założeń przemysłowych i folwarcznych wraz z nadaniem im nowych ogólnodostępnych funkcji kulturowych i turystycznych,
• prace restauratorskie, prace konserwatorskie zabytkowych budynków sakralnych stanowiących atrakcję turystyczną,
• kompleksowe zagospodarowanie przestrzeni publicznych wraz z małą architekturą i infrastrukturą towarzyszącą w ramach układów urbanistycznych i ruralistycznych wpisanych do rejestru zabytków,
• udostępnianie zasobów kultury z wykorzystaniem nowoczesnych technologii informacyjno-komunikacyjnych (w szczególności digitalizacja zasobów, tworzenie nowych treści cyfrowych).

O dofinansowanie mogą ubiegać się:

• jednostki samorządu terytorialnego i ich jednostki organizacyjne;
• związki i stowarzyszenia jednostek samorządu terytorialnego;
• organizacje pozarządowe;
• instytucje kultury;
• instytucje edukacyjne;
• szkoły wyższe;
• przedsiębiorcy (w tym organizatorzy turystyczni);
• kościoły i związki wyznaniowe;
• ROT/LOT.

Nabór wniosków o dofinansowanie projektów w trybie konkursowym dla Działania 8.3. w ramach RPO WP 2014-2020 odbył się w 2015 r. (alokacja na ww. konkurs wynosiła 87,3 mln zł). Zgodnie z opublikowanym harmonogramem IZ RPO WP nie przewiduje kolejnych konkursów w ramach przedmiotowego działania.

RPO województwa śląskiego – https://rpo.slaskie.pl

Wsparcie ochrony zabytków w RPO WŚ możliwe jest poprzez oś priorytetową V. Ochrona środowiska i efektywne wykorzystanie zasobów, działanie 5.3. Dziedzictwo kulturowe, poddziałania 5.3.1. Dziedzictwo kulturowe oraz 5.3.2. Dziedzictwo kulturowe – OSI.

Dofinansowane mogą zostać:

• prace konserwatorskie, restauratorskie, roboty budowlane dla obiektów wpisanych do rejestru zabytków prowadzonego przez Śląskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków,
• prace konserwatorskie, restauratorskie, roboty budowlane dla obiektów przynależnych do Szlaku Zabytków Techniki.

Projekty mogą być realizowane tylko na zabytkach wpisanych do Rejestru Zabytków Województwa Śląskiego lub wpisanych na listę Szlaku Zabytków Techniki.

O dofinansowanie mogą ubiegać się:

• jednostki samorządu terytorialnego, ich związki i stowarzyszenia;
• podmioty, w których większość udziałów lub akcji posiadają jednostki samorządu terytorialnego lub ich związki i stowarzyszenia;
• instytucje kultury;
• organizacje pozarządowe;
• kościoły i związki wyznaniowe oraz osoby prawne kościołów i związków wyznaniowych;
• inne państwowe lub samorządowe osoby prawne utworzone na podstawie odrębnych ustaw w celu wykonywania zadań publicznych, których ustawowym lub statutowym celem jest działalność w zakresie kultury.

Na poddziałnie 5.3.1. Dziedzictwo kulturowe nabór odbył się jedne konkurs na 197, 2 mln zł. W 2017 r. nie przewiduje się kolejnych naborów.

Na poddziałnie 5.3.2. Dziedzictwo kulturowe – OSI zaplanowano nabory wyłącznie w trybie pozakonkursowym. Wsparcie mogą otrzymać wyłącznie projekty wynikające z Gminnego Programu Rewitalizacji Miasta Bytom, który znajduje się w wykazie programów rewitalizacji na terenie województwa śląskiego, prowadzonym przez Urząd Marszałkowski Województwa Śląskiego w Katowicach, dostępnym pod adresem:

http://rpo.slaskie.pl/czytaj/wykaz_programow_rewitalizacji_wojewodztwa_slaski ego.

RPO województwa świętokrzyskiego – http://www.2014-2020.rpo-swietokrzyskie.pl/

Wsparcie ochrony zabytków w RPO WŚ możliwe jest poprzez oś priorytetową IV. Dziedzictwo naturalne i kulturowe, działanie 4.4. Zachowanie dziedzictwa kulturowego i naturalnego. Nabory w przedmiotowym działaniu podzielone są na ogólne oraz dedykowane obszarom strategicznej interwencji (OSI).

W ramach działania wsparciem objęto przedsięwzięcia z zakresu:

• Zachowania i zabezpieczenia obiektów dziedzictwa kulturowego i obiektów zabytkowych (w tym: konserwacja, renowacja, rewaloryzacja oraz zabezpieczenie tych obiektów przed zagrożeniami wraz z zagospodarowaniem ich otoczenia) wraz z dostosowaniem do funkcji turystycznych lub prowadzenia działalności kulturalnej, w tym działalności gospodarczej.
• Projekty związane z ochroną i zachowaniem dziedzictwa kulturowego dotyczyć mogą jedynie obiektów znajdujących się na terenie województwa świętokrzyskiego, wpisanych do rejestru zabytków prowadzonego przez wojewódzkiego konserwatora zabytków.
• Rozwoju zasobów kultury i ochrony dziedzictwa narodowego i kulturowego, w tym rozbudowa, przebudowa obiektów publicznej infrastruktury kulturalnej oraz zagospodarowanie ich otoczenia wraz z dostosowaniem tych obiektów do prowadzenia działalności kulturalnej, w tym działalności gospodarczej
• Zakupu wyposażenia oraz konserwacji muzealiów, materiałów archiwalnych, starodruków itp.
• Promocji dziedzictwa kulturowego regionu wraz z tworzeniem i promocją produktów tradycyjnych i regionalnych oraz kompleksowych produktów turystycznych (w tym tworzenie szlaków kulturowych). Działania informacyjno-promocyjne będą wspierane jedynie jako element szerszego działania w ramach projektu,
• Organizacji wydarzeń kulturalnych.

Uprawnionymi do dofinansowanie są:

• jednostki samorządu terytorialnego;
• samorządowe wojewódzkie osoby prawne;
• instytucje kultury, instytucje ochrony dziedzictwa narodowego;
• kulturowego (w tym archiwum państwowe);
• ROT i lokalne organizacje turystyczne;
• organizacje pozarządowe posiadające osobowość prawną;
• związki i stowarzyszenia JST;
• kościelne osoby prawne;
• przedsiębiorcy;
• związki wyznaniowe;
• szkoły i uczelnie artystyczne.

Dotychczas w ramach działania 4.4. Zachowanie dziedzictwa kulturowego i naturalnego ogłoszono sześć naborów na kwotę 124,4 mln zł.

W naborach były dwa konkursy bez ograniczeń. Pozostałe były ograniczone do Obszarów Strategicznej Interwencji (OSI), tzn.:

• Obszarze Uzdrowiskowym obejmującym gminy: Busko-Zdrój oraz Solec-Zdrój lub Realizowane projekty musiały znajdować się na
• Obszarze Gór Świętokrzyskich obejmującym gminy: Bodzentyn, Nowa Słupia, Pawłów, Bieliny i Łagów.

Wsparcie w ww. naborach wynosiło:

• 80% dla projektów rewitalizacyjnych, które są/będą ujęte w Programach Rewitalizacji;
• 75% dla projektów nierewitalizacyjnych.

Możliwe są kolejne nabory na ww. działaniu.

RPO województwa warmińsko-mazurskiego – http://rpo.warmia.mazury.pl/

Wsparcie ochrony zabytków w RPO WWM możliwe jest poprzez oś priorytetową VI. Kultura i dziedzictwo, działanie 6.1 Infrastruktura kultury, poddziałanie 6.1.1. Dziedzictwo kulturowe.

Wsparciem mogą zostać objęte projekty, tj.:

• renowacja (wg definicji konserwatorskiej: rewitalizacja, rewaloryzacja, restauracja, konserwacja, zachowanie) obiektów dziedzictwa kulturowego (w tym zabytków ruchomych) o potencjale turystycznym wraz z zagospodarowaniem terenów je otaczających oraz zakupem wyposażenia wpływającego na unowocześnienie obiektów (wyłącznie jako element projektu inwestycyjnego);
• adaptacja obiektów dziedzictwa kulturowego o potencjale turystycznym polegająca na unowocześnianiu form ich wykorzystania wraz z zagospodarowaniem terenów je otaczających oraz zakupem wyposażenia wpływającego na unowocześnienie obiektów (wyłącznie jako element projektu inwestycyjnego);
• projekty polegające na zabezpieczeniu przed zagrożeniami obiektów dziedzictwa kulturowego;
• projekty zachowujące walory architektoniczno-krajobrazowe i kulturowe miasteczek i wsi (np. kapliczki przydrożne, zabytkowe nekropolie).

Interwencja obejmie również uzgodnione elementy przedsięwzięć zawartych w Programie rewitalizacji sieci miast CITTASLOW.

Preferowane do dofinansowania mogą być projekty stanowiące element zintegrowanego przedsięwzięcia rewitalizacyjnego wynikającego z lokalnych planów rewitalizacji miast.

Uprawnionymi do dofinansowanie są:

• jednostki samorządu terytorialnego, ich związki i stowarzyszenia;
• jednostki organizacyjne jednostek samorządu terytorialnego;
• instytucje kultury;
• jednostki administracji rządowej;
• państwowe jednostki budżetowe;
• organizacje pozarządowe;
• kościoły i związki wyznaniowe oraz osoby prawne kościołów i związków wyznaniowych.

Dotychczas ogłoszono trzy nabory w trybie konkursowym i pozakonkursowym na działanie 6.1.1. na kwotę 103,8 mln zł, w tym w jednym naborze preferowane do dofinansowania projekty musiały stanowić element zintegrowanego przedsięwzięcia rewitalizacyjnego wynikającego z lokalnych planów rewitalizacji miast.

W 2017 r. nie przewiduje się kolejnych naborów.

RPO województwa wielkopolskiego – http://wrpo.wielkopolskie.pl/

Wsparcie ochrony zabytków w RPO WW możliwe jest poprzez oś priorytetową IV. Środowisko działanie 4.4. Zachowanie, ochrona, promowanie i rozwój dziedzictwa naturalnego i kulturowego, poddziałanie 4.4.1. Inwestycje w obszarze dziedzictwa kulturowego regionu, poddziałanie 4.4.3. Zachowanie, ochrona, promowanie i rozwój dziedzictwa naturalnego i kulturowego w ramach ZIT dla MOF Poznania oraz poddziałanie 4.4.4. Zachowanie, ochrona, promowanie i rozwój dziedzictwa naturalnego i kulturowego w ramach ZIT dla rozwoju AKO.

Wsparciem ramach poddziałania 4.4.1. oraz 4.4.4. mogą zostać objęte zadania tj.:

• Rewitalizacja, rewaloryzacja, konserwacja, renowacja, restauracja, zachowanie, a także adaptacja na cele kulturalne, obiektów oraz obszarów zabytkowych.
• Rozbudowa, przebudowa instytucji kultury oraz wyposażenie instytucji kultury.
• Rewitalizacja, rewaloryzacja, konserwacja, renowacja, restauracja, zachowanie, a także adaptacja na cele kulturalne obiektów poprzemysłowych i powojskowych o wartościach historycznych.
• Ochrona, zachowanie i zabezpieczenie obiektów dziedzictwa kulturowego i obiektów zabytkowych.
• Zakup trwałego wyposażenia oraz konserwacja i zabezpieczenie muzealiów, archiwaliów, starodruków i innych zabytków ruchomych jako integralne elementy szerszego projektu infrastrukturalnego.
• Zabezpieczenie zabytków przed kradzieżą i zniszczeniem jako część szerszego projektu infrastrukturalnego.
• Zagospodarowanie otoczenia obiektów o charakterze kulturalnym (wyłącznie jako element szerszego projektu infrastrukturalnego).
• Tworzenie i rozwój systemów oznakowania obszarów i obiektów atrakcyjnych kulturowo (wyłącznie jako element projektu infrastrukturalnego).
• Działania związane z wykorzystaniem i rozwojem aplikacji i usług teleinformatycznych, jak również rozwój kultury i turystyki związanej z treściami cyfrowymi (wyłącznie jako element projektu infrastrukturalnego).

Wsparciem w ramach poddziałania 4.4.3. mogą zostać objęte inwestycje polegające na poprawie stanu materialnego dziedzictwa kulturowego regionu poprzez przebudowę, modernizację i adaptację obiektów użyteczności publicznej wpisanych do rejestru zabytków lub gminnej ewidencji zabytków.

Uprawnionymi do składania wniosku w trybie konkursowych są JST, ich związki i jednostki organizacyjne oraz komunalne osoby prawne.

Wśród kryteriów, poprzez które oceniane są projekty, jest np. kompleksowość projektu (zakres inwestycji dodatkowo obejmuje takie działania, jak zabezpieczenie zabytków przed kradzieżą i zniszczeniem, przewiduje zagospodarowanie otoczenia obiektu/ów, tworzy system oznakowania obszarów i obiektów atrakcyjnych kulturowo, itp.).

Nabór na poddziałanie 4.4.1. Inwestycje w obszarze dziedzictwa kulturowego regionu odbywał się w trybie pozakonkursowym. Nabór na poddziałanie 4.4.3. Zachowanie, ochrona, promowanie i rozwój dziedzictwa naturalnego i kulturowego w ramach ZIT dla MOF Poznania odbył się w 2016 r. z alokacja 33,6 mln zł.

Zgodnie z informacją zawarta w harmonogramie – nie przewiduje się naborów w 2017 r. w trybie konkursowym na poddziałania 4.4.1. oraz 4.4.3. Nabór na poddziałanie 4.4.4. Zachowanie, ochrona, promowanie i rozwój dziedzictwa naturalnego i kulturowego w ramach ZIT dla rozwoju AKO zaplanowany jest na październik 2017 r. Wysokości alokacji, która jest na to przeznaczona to 2,0 mln zł.

RPO województwa zachodniopomorskiego – http://www.rpo.wzp.pl/

Wsparcie ochrony zabytków w RPO WZ możliwe jest poprzez oś priorytetową IV. Naturalne otoczenie człowieka, w ramach działania 4.1. Dziedzictwo kulturowe.

Wsparcie może obejmować:

• prace konserwatorskie, restauratorskie przy zabytkach nieruchomych, historycznych zespołach budowlanych, prowadzące do dostosowania tych obiektów na cele użytkowe, wraz z promocją tych obiektów;
• pracach konserwatorskich, restauratorskich przy zabytkach nieruchomych, historycznych zespołach budowlanych wraz z ich otoczeniem;
• uzupełnieniu realizowanego przedsięwzięcia służącemu poprawie dostępu do zabytków nieruchomych i historycznych zespołów budowlanych.

Nabory w ramach działania 4.1. zostały podzielone na dwa:

1. Skierowane do kościołów i innych związków wyznaniowych, gdzie ww. wymienieni są jedynymi uprawnionymi do ubiegania się o dofinansowanie. Alokacja na niego wynosiła 25,0 mln zł.
2. Konkurs ogólny, w którym uprawnionymi do ubiegania się o dofinansowanie są:

• jednostki samorządu terytorialnego, ich związki i stowarzyszenia oraz podmioty podległe JST;
• instytucje kultury;
• organizacje pozarządowe;
• przedsiębiorcy;
• jednostki sektora finansów publicznych.

Alokacja wyniosła 15,0 mln zł. Nie przewiduje się kolejnych naborów w 2017 roku.

Autor: Paulina Sikorska