Materiały 
O projekcie Narodowy Instytut Dziedzictwa ogłasza wyniki naboru gmin do Projektu Partnerskiego „Dziedzictwo kulturowe w rewitalizacji”, realizowanego w ramach Projektu „Centra Kompetencji ds. Rewitalizacji w Narodowym Instytucie Dziedzictwa” (Działanie 1), dofinansowanego ze środków Programu Pomoc Techniczna dla Funduszy Europejskich na lata 2021-2027.
Projekt Partnerski „Dziedzictwo kulturowe w rewitalizacji” to indywidualne merytoryczne wsparcie eksperckie świadczone w ramach długoterminowej współpracy partnerskiej wybranym 16 gminom w kraju. Wsparcie to kierowane jest do gmin prowadzących rewitalizację z uwzględnieniem potencjału dziedzictwa kulturowego i jego znaczenia dla przezwyciężania negatywnych zjawisk: społecznych, gospodarczych, środowiskowych, przestrzenno-funkcjonalnych i technicznych, występujących na obszarach zdegradowanych.
Planowanymi efektami realizacji Projektu Partnerskiego są:
- identyfikacja i rozpoznanie materialnego i niematerialnego dziedzictwa kulturowego w celu najbardziej efektywnego wykorzystania jego potencjału na etapie programowania i wdrażania rewitalizacji;
- programowanie i wdrażanie przedsięwzięć rewitalizacyjnych uwzględniających materialne i niematerialne dziedzictwo kulturowe oraz projektów dotyczących ochrony oraz adaptacji zabytków do zmian klimatu;
- rozpoznanie i wykorzystanie materialnego oraz niematerialnego dziedzictwa kulturowego w projektach dotyczących zwiększenia kompetencji mieszkańców obszarów rewitalizacji; m. in. na etapie konsultacji społecznych czy wdrażania przedsięwzięć rewitalizacyjnych, ze szczególnym uwzględnieniem włączania społecznego, w takich formach jak: miejsca aktywności lokalnej (MAL), kawiarnie sąsiedzkie itp.;
- wzmacnianie zaangażowania społecznego w procesy rewitalizacji w zakresie związanym z materialnym i niematerialnym dziedzictwem kulturowym poprzez jego identyfikację oraz rozpoznanie z udziałem interesariuszy rewitalizacji w ramach działań obejmujących szeroko rozumianą partycypację społeczną, w szczególności: konsultacje społeczne, debaty, spacery badawcze, warsztaty.
W ramach naboru do Projektu Partnerskiego wpłynęły 44 formularze zgłoszeniowe przesłane przez: 13 gmin miejskich, 17 miejsko-wiejskich i 14 miast na prawach powiatu. Komisja ds. naboru oceniła wszystkie zgłoszenia według kryteriów formalnych i merytorycznych określonych w regulaminie naboru opublikowanym na stronie NID (https://nid.pl/2025/02/13/nabor-gmin-do-projektu-partnerskiego/). Ocenie merytorycznej poddano m. in.:
- zaangażowanie gminy w ochronę zabytków i opiekę nad zabytkami, jak również we wspieranie działań na rzecz niematerialnego dziedzictwa kulturowego;
- zaangażowanie gminy w proces planowania, wdrażania lub aktualizacji Gminnego Programu Rewitalizacji;
- propozycję przedsięwzięcia realizowanego w ramach Projektu Partnerskiego przy wsparciu Centrów Kompetencji ds. Rewitalizacji w NID, które uwzględnia potencjał lokalnego dziedzictwa kulturowego w rewitalizacji i pozwoli na tworzenie, a także upowszechnianie modelowych rozwiązań, standardów w prowadzeniu rewitalizacji z jego wykorzystaniem.
Zgodnie z przyjętymi założeniami Programu, dla każdego Centrum Kompetencji ds. rewitalizacji w NID wybrano dwie gminy. Ocena merytoryczna została przeprowadzona niezależnie przez dwóch członków Komisji ds. Oceny Zgłoszeń zgodnie z kryteriami określonymi w § 6.2 Regulaminu otwartego naboru gmin do Projektu Partnerskiego Narodowego Instytutu Dziedzictwa „Dziedzictwo Kulturowe w Rewitalizacji”.
Największą liczbę punktów otrzymały, a tym samym, do udziału w Projekcie Partnerskim „Dziedzictwo kulturowe w rewitalizacji” zostały wybrane następujące gminy:
- Centrum Kompetencji ds. Rewitalizacji dla woj. dolnośląskiego i woj. lubuskiego
Lądek Zdrój (woj. dolnośląskie)
Żagań (woj. lubuskie)
- Centrum Kompetencji ds. Rewitalizacji dla woj. pomorskiego i kujawsko-pomorskiego
Malbork (woj. pomorskie)
Włocławek (woj. kujawsko-pomorskie)
- Centrum Kompetencji ds. Rewitalizacji dla woj. podkarpackiego i woj. lubelskiego
Rzeszów (woj. podkarpackie)
Stalowa Wola (woj. podkarpackie)
- Centrum Kompetencji ds. Rewitalizacji dla woj. łódzkiego i woj. śląskiego
Chorzów (woj. śląskie)
Racibórz (woj. śląskie)
- Centrum Kompetencji ds. Rewitalizacji dla woj. małopolskiego i woj. świętokrzyskiego
Tarnów (woj. małopolskie)
Staszów (woj. świętokrzyskie)
- Centrum Kompetencji ds. Rewitalizacji dla woj. mazowieckiego i woj. opolskiego
Radom (woj. mazowieckie)
Biała (woj. opolskie)
- Centrum Kompetencji ds. Rewitalizacji dla woj. warmińsko-mazurskiego i woj. podlaskiego
Olsztyn (woj. warmińsko-mazurskie)
Łomża (woj. podlaskie)
- Centrum Kompetencji ds. Rewitalizacji dla woj. wielkopolskiego i woj. zachodniopomorskiego
Jarocin (woj. wielkopolskie)
Świnoujście (woj. zachodniopomorskie)
Wybrane gminy wyróżniały się przede wszystkim dużym zaangażowaniem na rzecz ochrony i opieki nad zabytkami, jak również doświadczeniem w prowadzeniu rewitalizacji. Zawierały także jasno określone potrzeby w kontekście współpracy z Centrami Kompetencji ds. rewitalizacji NID oraz pomysły na wykorzystanie efektów pracy w prowadzonych lub planowanych przedsięwzięciach rewitalizacyjnych.
Wybrane gminy zostaną objęte wsparciem eksperckim świadczonym przez Centra Kompetencji ds. Rewitalizacji w Narodowym Instytucie Dziedzictwa poprzez następujące działania:
- przygotowanie specjalistycznych opracowań uzależnionych od potrzeb danej gminy, o zróżnicowanym zakresie merytorycznym i obszarowym, m. in. studia ochrony wartości kulturowych, analizy historyczne oraz konserwatorskie, opinie, rekomendacje, wnioski konserwatorskie, badania konserwatorskie;
- szkolenia (stacjonarne i online), warsztaty, konferencje, seminaria, webinaria;
- doradztwo i konsultacje (stacjonarne i online);
- wizyty studyjne, a także spotkania „sieciujące” gminy, zapewniające wymianę wiedzy oraz dobrych praktyk.
Wybranym gminom NID zaproponuje zawarcie umowy partnerskiej, która w sposób szczegółowy określi zadania NID i Partnera oraz inne kluczowe kwestie związane z realizacją Projektu.
Gminy, które nie zostały wybrane, zapraszamy do kontaktu z Koordynatorami poszczególnych Centrów Kompetencji ds. Rewitalizacji w Narodowym Instytucie Dziedzictwa i skorzystania ze wsparcia proponowanego w ramach Działania 2. skierowanego do ogółu gmin (https://nid.pl/centra-kompetencji-ds-rewitalizacji/).
Poniżej prezentujemy listę rankingową gmin dla wszystkich Centrów Kompetencji NID ds. rewitalizacji:
#FunduszeUE #WsparcieJST #RewitalizacjaCentraKompetencjiNID
