Zgodnie z harmonogramem 2. edycji ogólnopolskiego konkursu „Samorząd dla Dziedzictwa”, nabór wniosków został zamknięty. Konkurs skierowany był do jednostek samorządu terytorialnego, które w sposób wzorowy opracowały i wdrożyły gminy program opieki nad zabytkami.
Niewątpliwie konkurs jest narzędziem popularyzującym obowiązek tworzenia i realizacji gminnego programu opieki nad zabytkami, a co za tym idzie upowszechnianie wiedzy oraz zwiększenia świadomości społecznej za lokalne dziedzictwo kulturowe. Ponadto, stanowi promocję dobrych praktyk związanych z zarządzaniem dziedzictwem kulturowym przez włodarzy gmin i miast, jak również jest źródłem inspiracji dla innych, sąsiadujących samorządów. Równocześnie to bogata oferta dla mieszkańców, inwestorów i turystów, którzy mogą skorzystać z wyremontowanych zabytków, często zaadaptowanych do nowych funkcji, spędzić czas w zrewitalizowanej historycznie przestrzeni czy zwiedzić zabytkowe dwory, obiekty industrialne czy architekturę sakralną.
W 2021 r. do konkursu „Samorząd dla Dziedzictwa” wpłynęło 18 zgłoszeń. 13 wniosków spełniło kryteria formalne. Gminne programy i ich realizacja oceniana będzie w trzech kategoriach:
A. Gminny program opieki nad zabytkami dużych i średnich gmin miejskich (liczących co najmniej 50 tys. mieszkańców).
B. Gminny program opieki nad zabytkami małych gmin miejskich (liczących poniżej 50 tys. mieszkańców).
C. Gminny program opieki nad zabytkami gmin miejsko-wiejskich i gmin wiejskich.
Zgłoszenia, które pozytywnie przeszły ocenę formalną pochodzą z województw: dolnośląskiego, mazowieckiego, podkarpackiego, pomorskiego, śląskiego, warmińsko-mazurskiego i zachodniopomorskiego. Do dalszej, merytorycznej oceny zakwalifikowanych zostało pięć gminnych programów z kategorii A, dwa z kategorii B oraz sześć z kategorii C.
Jury konkursu w składzie: dr hab. Monika Murzyn-Kupisz – Przewodnicząca Jury, Zbigniew Maj – Zastępca Przewodniczącego Jury, Barbara Kazior, dr Paulina Legutko-Kobus, dr hab. inż. arch. Robert Hirsch, Bartosz Skaldawski i prof. dr hab. inż. Bogusław Szmygin dokona oceny gminnych programów i ich realizacji oraz przedstawi Generalnemu Konserwatorowi Zabytków rekomendacje na laureatów i wyróżnionych. W każdej z kategorii konkursowych nominowane zostaną nie więcej niż trzy zgłoszenia, z których Jury Konkursu może rekomendować laureata oraz maksymalnie dwóch wyróżnionych. Laureaci oraz wyróżnieni otrzymają dyplomy oraz pamiątkowe tablice. Dodatkowo, Narodowy Instytut Dziedzictwa wyprodukuje film promujący dziedzictwo kulturowe gmin, które otrzymają tytuł laureata konkursu, udzielając gminie nieodpłatnej licencji na jego rozpowszechnianie.
Ogłoszenie listy nominowanych nastąpi do 30 września br., zaś oficjalne ogłoszenie wyników oraz wręczenie tytułów laureatów i wyróżnionych do 30 listopada 2021 r.
Koordynatorem konkursu jest Narodowy Instytut Dziedzictwa.
Projekt realizowany w ramach Krajowego Programu Ochrony Zabytków i Opieki nad Zabytkami na lata 2019-2022.
Patronem konkursu jest dziennik „Rzeczpospolita”.
Partnerem konkursu jest Polska Organizacja Turystyczna.
***
Narodowy Instytut Dziedzictwa to państwowa instytucja kultury, stanowiąca eksperckie i opiniodawcze wsparcie dla Ministra Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu. Misją NID jest tworzenie podstaw dla zrównoważonej ochrony dziedzictwa kulturowego w celu jego zachowania dla przyszłych pokoleń poprzez wyznaczanie i upowszechnianie standardów ochrony oraz konserwacji zabytków, kształtowanie świadomości społecznej w zakresie wartości i zachowania dziedzictwa kulturowego, a także gromadzenie i upowszechnianie wiedzy o dziedzictwie.
