Jedynym aktem prawnym, który przewiduje ochronę dóbr kultury współczesnej, jest Ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym z dnia 23 marca 2003 roku.
Zgodnie z art. 1 ust. 2, jako wartości wysoko cenione w planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym uwzględnia się je, niezależnie od wymagań ochrony dziedzictwa kulturowego i zabytków oraz dóbr kultury współczesnej. Zgodnie z art. 3 pkt 10 tej ustawy, należy przez to rozumieć niebędące zabytkami dobra kultury, takie jak pomniki, miejsca pamięci, budynki, ich wnętrza i detale, zespoły budynków oraz założenia urbanistyczne i krajobrazowe, będące uznanym dorobkiem współcześnie żyjących pokoleń, jeżeli cechuje je wysoka wartość artystyczna lub historyczna.
Również w dalszych przepisach, dotyczących treści dokumentów planistycznych, wskazuje się że dobra kultury współczesnej powinny być uwzględniane niezależnie od ochrony zabytków.
W studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego:
- uwzględnia się uwarunkowania wynikające ze stanu dziedzictwa kulturowego i zabytków oraz dóbr kultury współczesnej,
- a następnie określa się obszary i zasady ochrony dziedzictwa kulturowego i zabytków oraz dóbr kultury współczesnej.
W części uwarunkowań gmina powinna zatem dokonać stosownej inwentaryzacji i waloryzacji dóbr kultury współczesnej. Ponieważ studium uwarunkowań sporządzane jest obowiązkowo dla terenu całej gminy, analiza taka powinna być kompletna.
W miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego określa się obowiązkowo zasady ochrony dziedzictwa kulturowego i zabytków, w tym krajobrazów kulturowych, oraz dóbr kultury współczesnej.
Źródła prawne:
Ustawa z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz.U. 2016 r. poz. 778, ze poźn. zm.).
Dowiedz się więcej:
Usługa szkoleniowa na potrzeby pracowników urzędów ochrony zabytków w Polsce. Materiały szkoleniowe. Procedura administracyjna i przepisy prawnej ochrony zabytków (poziom zaawansowany), MindLab, Narodowy Instytut Dziedzictwa, Warszawa 2017.
Autor: Anna Fogel