O projekcie W dniach 13 i 14 września w żyrardowskiej Resursie odbyła się konferencja „Zabytkowe miasto przyszłości. XX lat rewitalizacji Żyrardowa. Inauguracja projektu Regiony Rewitalizacji Edycja 3.0 na Mazowszu”
Pod koniec lat dziewięćdziesiątych XX wieku zlikwidowano żyrardowskie zakłady lniarskie. Miasto pogrążyło się w olbrzymim kryzysie społecznym i gospodarczym. Mieszkańcy, społecznicy, eksperci i włodarze szukali sposobów na poradzenie sobie z tą sytuacją. O potrzebie rewitalizacji Żyrardowa zaczęto rozmawiać już w 2000 roku, a w 2004 roku Żyrardów, jako jedna z pierwszych miejscowości w Polsce, pierwsza na Mazowszu, posiadało przygotowany i zatwierdzony program rewitalizacji. Jednocześnie, już w tym pierwszym dokumencie strategicznym, wskazano, że podstawowym potencjałem, na który stawia miasto, jest lokalne dziedzictwo poprzemysłowe, przede wszystkim XIX-wieczna osada fabryczna obejmująca osiedle patronackie i liczne budynki industrialne. Dlatego już w Lokalnym Programem Rewitalizacji z 2004 roku, działaniami objęto m.in. najważniejsze obiekty zabytkowe. W późniejszych latach program rewitalizacji był aktualizowany, a środek ciężkości działań rewitalizacyjnych przenoszono na inne obszary kryzysowe w mieście. W rezultacie rewitalizacja objęła centralną strefę miasta, w tym również obszar pomnika historii, ze względu na występowanie negatywnych zjawisk w sferach społecznej, ekonomicznej i przestrzennej. Żyrardów może się pochwalić wieloma osiągnięciami w zakresie rewitalizacji, które nie służyły tylko odnowie zabytkowej tkanki miejskiej, ale również aktywizacji społecznej i gospodarczej mieszkańców. Wiele wyzwań jeszcze przed miastem, również w sferze opieki nad zabytkami ale również liczne sukcesy zachęcają do zintensyfikowania starań.
13 września odbyły się panele dyskusyjne i prelekcje. Po uroczystych powitaniach i gratulacjach wygłoszonych przez m.in. ministra Konrada Wojnarowski, Podsekretarza Stanu w Ministerstwie Funduszy i Polityki Regionalnej oraz prezentacji listu od Generalnego Konserwatora Zabytków Bożeny Żelazowskiej, sekretarza stanu w Ministerstwie Kultury przez doradcę ministra: Artura Krajewskiego, Żyrardów pochwalił się swoimi osiągnięciami. Kolejne referaty wygłosili: Jacek Grzonkowski, dyrektor Wydziału Rewitalizacji i Rozwoju Urzędu Miasta Żyrardowa „XX lat rewitalizacji Żyrardowa – per aspera ad astra” , Agnieszka Stępska, Dyrektor Centrum Usług Społecznych w Żyrardowie „Rozwój usług społecznych szansą lepszego życia mieszkańców Żyrardowa” oraz Maria Badeńska – Stapp, „O dziedzictwie kulturowym w rewitalizacji Żyrardowa”. Ponadto podjęto tematy ważne dla rewitalizacji miast mazowieckich. dr Paulina Sikorska z Urzędu Marszałkowskiego Województwa Mazowieckiego zaprezentowała prelekcję „Rewitalizacja na Mazowszu – Nowy projekt wsparcia dla gmin „Regiony Rewitalizacji edycja 3.0”” , Anna Dyszkant z Narodowego Instytutu Dziedzictwa, opowiedziała o projekcie „Centra kompetencji ds. rewitalizacji w Narodowym Instytucie Dziedzictwa” a dr Edyta Masierek reprezentująca Stowarzyszenie Forum Rewitalizacji i Uniwersytet Łódzki przybliżała tematykę „Roli i potencjału interesariuszy w rewitalizacji”.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Podczas wydarzenia odbyła się również dyskusja panelowa „Pionierzy rewitalizacji” z udziałem przedstawicieli gmin, które jako pierwsze podjęły wyzwanie rewitalizacji oraz ekspertów wspierających proces u zarania. Moderatorem była Katarzyna Spadło Kierownik Centrum Doradztwa Rewitalizacyjnego IRMiR. Paneliści: dr Alina Muzioł-Węcławowicz – Stowarzyszenie Forum Rewitalizacji, dr Aleksandra Jadach-Sepioło – Zastępca Dyrektora Instytutu Rozwoju Miast i Regionów, adiunkt w Katedrze Miasta Innowacyjnego Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie, Anna Jończyk – przedstawicielka Wydziału Strategii i Rozwoju Gospodarczego Urzędu Miejskiego w Bielsku-Białej, Michał Balski – Dyrektor Wydziału Strategii, Architektury i Urbanistyki Urzędu Miasta Płocka.
Wykłady i panel dyskusyjny pierwszego dnia wydarzenia były transmitowane na media społecznościowe IRMIR i miasta Żyrardowa.
|
|
|
|
|
|
Następnie uczestnicy konferencji spędzili przemiłą godzinę w Multimedialnym Ośrodku Tradycji i Edukacji Kulturowej MOTEK . Wieczorem odbyła się kolacja połączona ze zwiedzaniem Muzeum Lniarstwa i wydarzenie towarzyszące konferencji : koncert piosenki francuskiej PIAF & AZNAVOUR w wykonaniu Maggie Tunkiewicz-Zakrzewskiej (vocal) oraz Mariusza Dubrawskiego (fortepian).
|
|
|
Nie mniej istotna od części teoretycznych była możliwość zapoznania się z efektami żyrardowskiej rewitalizacji „w terenie”, gdzie można było poznać jej zielone, społeczne i zabytkowe oblicze. 14 września odbyły się dwa spacery studyjne Zabytkowe serce miasta. Spacer po obszarze rewitalizacji z uwzględnieniem problematyki konserwatorskiej został prowadzony przez Marię Badeńska-Stapp, Lucynę Mollin-Wyskiel i Jacka Grzonkowskiego. Poza poznaniem zabytkowego centrum miasta spacer obejmował zwiedzanie obiektów zazwyczaj nie dostępnych dla turystów: zabytkowej apteki, której wyposażenie – drewniane meble z lat osiemdziesiątych XIX wieku, dosłownie kilka dni wcześniej zostały wpisane do rejestru zabytków ruchomych przez Mazowieckiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków. Drugim odwiedzonym tego dnia obiektem była „Nowa Przędzalnia Lnu” zaadaptowana na Lofty de Girarda, w której wnętrzach zachowano wiele niezwykle ciekawych eksponatów przypominających o historii obiektu oraz jego wartości zabytkowej, takich jak oryginalne przeciwpożarowe drzwi czy uwidocznioną żelbetową kontrakcję budynku. Ponadto była możliwość obejrzenia oryginalnego wnętrza zabytkowego Kantoru, historycznie głównego biura fabryki a obecnie Urzędu Miasta. Rewaloryzacja tego obiektu otrzymała liczne nagrody w tym wyróżnienie w konkursie „Zabytek Zadbany”.
 |
|
|
|
|
|
|
|
Tego dnia odbył się jeszcze spacer Zielona rewitalizacja Żyrardowa. Prowadzenie: Aneta Szymańska, Urząd Miasta Żyrardowa. W jego takcie można było zapoznać się z kompleksowymi działaniami miasta mającymi na celu zwiększenie odporności na zmiany klimatu poprze inwestycje w błękitno – zieloną infrastrukturę. Prezentowane działania były prowadzone na obszarze zabytkowego zespołu poprzemysłowego i osiedla patronackiego ale także w innych częściach miejscowości. Można było m. in. przejść się prawie kilometrową kładką wzniesioną ponad cennymi ekosystemami znajdującymi się na terenach zalewowych rzeki Pisi Gągoliny. Drewniano – stalowa konstrukcja przeprawy została zaprojektowana i wykonana w taki sposób, by w jak najmniejszym stopniu ingerować w obszar o wysokich walorach przyrodniczych a jednocześnie stanowić atrakcyjną przestrzeń publiczną.
|
|
|
Konferencję zakończyło kolejne wydarzenie towarzyszące, o godz. 13.00,w kościele p.w. Matki Bożej Pocieszenia usytuowanym na Żyrardowskim Rynku, uczestnicy spotkania mieli przyjemność wysłuchać koncertu organowo – skrzypcowy w stylu francuskim w wykonaniu Zbigniewa Słowika (organy) oraz Martyny Waszczuk (skrzypce).
Współorganizatorem wydarzenia był Instytut Rozwoju Miast i Regionów oraz Urząd Marszałkowski Województwa Mazowieckiego. Partnerem w realizacji konferencji było Stowarzyszenie Forum Rewitalizacji. Wydarzenie odbyło się pod honorowym patronatem Ministerstwa Funduszy i Polityki Regionalnej, Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Narodowego Instytutu Dziedzictwa. Konferencja stanowiła element lokalnych obchodów Europejskich Dni Dziedzictwa.
Zdjęcia dzięki uprzejmości Urzędu Miasta Żyrardowa
#FunduszeUE #WsparcieJST #RegionyRewitalizacji #RewitalizacjaCentraKompetencjiNID
